Oprzyrządowanie zielonego dachu spadzistego

Rys. 1. Ława dachowa

Z „normalnym” dachem spadzistym nie ma większego problemu – wyposażenie jest znane, montuje się je także w sposób znany. Na zielonym dachu spadzistym sytuacja jest inna. Warstwy zielone mają grubość ok. 25–30 cm, co oznacza, że konstrukcja, do której można mocować akcesoria jest ukryta. Na warstwy zielonego dachu składają się następujące wielkości:

• substrat: 15 cm,
• folia kubełkowa: 5 cm,
• trawnik z rolki: 5 cm,
• zapas nad nadkładem: 5 cm.

Przy takiej strukturze wysokość progów zabezpieczających przed zsuwaniem wynosi 8–10 cm. Wszelkie oprzyrządowanie dachu należy mocować do krokwi dachowych poprzez deskowanie i folię EPDM. W tym celu zaraz po pokryciu połaci dachu miejsce położenia krokwi należy zaznaczyć. Będzie to przebicie ciągłości hydroizolacji, więc miejsca te trzeba bardzo dokładnie uszczelnić samoprzylepną membraną EPDM, która zwulkanizuje się z hydroizolacją.

Wszystkie elementy wspornikowe muszę być o 30 cm dłuższe, a zatem i sztywniejsze oraz dobrze zaizolowane przed korozją. Elementy stalowe nie muszą być ocynkowane, ponieważ cynk i tak z czasem ulegnie zniszczeniu. Elementy stalowe najlepiej pokryć masą bitumiczną. Elementy z metali kolorowych nie wymagają zabezpieczenia antykorozyjnego.

Ławy dachowe kominiarskie
Z reguły pomost rekreacyjny jest usytuowany symetrycznie względem kalenicy. Taka symetria ułatwia wykonanie pomostu wypoczynkowego. Rys. 1 przedstawia konstrukcję ławy dachowej w dwóch wariantach: wariant A w kalenicy dachu i wariant B na połaci blisko kalenicy. Ponieważ pomost rekreacyjny ze względu na duże wymiary w stosunku do powierzchni dachu musi przebiegać nad kalenicę dachu, najłatwiej jest go usytuować symetrycznie względem kalenicy. W takim przypadku podpory skrajne pomostu są takie same, co ułatwia wykonanie.

Podpora skrajna pomostu
Rys. 2 przedstawia konstrukcję podpory skrajnej pomostu rekreacyjnego. Potrzebne są cztery takie podpory. Wykonuje się je z ceownika 100 mm długości l = 1910 mm. Po każdej stronic pomostu są dwie takie podpory, mocowane do krokwi śrubami M 12 mm w rozstawie 100 mm, a u góry zamocowany jest bal grubości 25 mm i szerokości 250 mm też dwoma śrubami M 12 mm. Na tak wykonanej podporze oparte są cztery belki nośne (jak na rys. 4 w artykule „Rekreacja na zielonym dachu spadzistym”, zamieszczonym w DACHACH 10/2010).


Rys. 2. Podpora skrajna

Ponieważ jest to element stalowy, wystarczy go dokładnie dwu- lub trzykrotnie pokryć emulsją asfaltową. Emulsja po wyschnięciu nie brudzi. Wysokość podpory wynika z poniższego wyliczenia, a w przypadku innych parametrów dachu (pochylenie połaci i rozstaw podpór) w/g tego sposobu każdy może sobie przeliczyć.

Tutaj mamy:

• odległość od osi kalenicy do podpory l = 350 cm,
• pochylenie połaci α = 20°, stąd tg 20° = 0,3639.

Wysokość podpory wyniesie zatem L = 350 × 0,3639 = 127 cm. Należy jeszcze dodać 54 cm z rys. 1, co razem daje wysokość podpory 127 + 54 = 181 cm. Rys. 2 przedstawia podporę w dwóch płaszczyznach.

Płotki śniegowe
Klasyczne płotki śniegowe mają wysokość około 20 cm. W przypadku dachu zielonego wysokość płotków musi być podwyższona o „zielony dach”, tj. o 25 do 30 cm. Zatem wysokość płotków mocowanych do pokrycia dachu wyniesie 25 + 20 = 45 cm lub 30 + 20 = 50 cm. W DACHACH 6/2010 opisałem zabezpieczenie substratu przed zsuwaniem się różnymi elementami konstrukcyjnymi, pomijając płotki śniegowe. Mogą one pełnić podwójną rolę i przytrzymywać zarówno substrat, jak i śnieg. Tak wysokie płotki śniegowe muszą być odpowiednio skonstruowane, aby wytrzymywały duże obciążenie.

Wsporniki płotków śniegowych u dołu zatrzymują substrat z keramzytu i ziemi roślinnej z przykryciem trawnikiem z rolki. A zatem do wysokości 25 cm „płotki śniegowe” muszą być zabezpieczone przed substratem, a u dołu muszą mieć możliwość odprowadzania wody z dachu. W dolnej części najlepiej zastosować blachę aluminiową grubości 1 mm z krawędziami podłużnymi zagiętymi w kształcie litery C, co je usztywni. Blacha oparta na wspornikach płotków o grubości 4 mm tworzy szczelinę na całej długości do spływu wody. Powyżej tego blaszanego progu są już właściwe płotki śniegowe, zatrzymujące śnieg na połaci dachu.

Wsporniki w kształcie trójkątnej kratownicy powinny mieć przekrój 4 × 40 mm i być wykonane z płaskownika miedzianego lub mosiężnego. Dokładnie jest to przedstawione na rys. 3. Same płotki śniegowe (drabinki) należy wykonać jako elementy spawane ze zwykłej stali StOs. Najodpowiedniejsze są do tego płaskowniki o przekroju 5 × 20 mm. Wsporniki wykonane z metali kolorowych nie wymagają ochrony antykorozyjnej, natomiast właściwe płotki ze stali czarnej muszą być zabezpieczone antykorozyjnie.


Rys. 3. Wspornik płotków śniegowych

Odgromy
Za wyjątkiem zwodów wszystkie elementy instalacji odgromowej na zielonym dachu spadzistym mają standardową konstrukcję. Na połaciach dachu rozróżniamy zwody kalenicowe, okapowe i prostopadłe do nich, zwane połaciowymi. Każdy z trzech rodzajów zwodów musi mieć inną konstrukcję. Gotowych wsporników do zwodów w sklepie się raczej nie kupi – trzeba je wykonać samodzielnie przy pomocy samego imadła na budowie. Najodpowiedniejszy materiał na wsporniki to mosiądz lub miedź. Mogą to być płaskowniki o przekroju 4 × 30 mm. Rys. 4 przedstawia miejsca poszczególnych styków wsporników i ich konstrukcję. Przy konstruowaniu wsporników trzeba mieć na uwadze parcie substratu — stąd taki ich kształt.


Rys. 4. Wsporniki odgromowe

1. Zwód kalenicowy

Wsporniki mają taki sam kształt jak na zwykłym dachu spadzistym krytym blachą płaską z wydłużeniem części prosto padłej do połaci do 42 cm (30 cm to zielony dach oraz 12 cm od dachu do zwodu). Tutaj parcie substratu praktycznie jest zerowe.

2. Zwód okapowy

Tutaj nie potrzeba żadnych wsporników, ponieważ zwód jest zamocowany do wsporników płotków śniegowych (patrz rys. 3).

3. Zwód połaciowy

Na każdym dachu spadzistym dwuspadowym muszą się znaleźć przynajmniej dwa takie zwody przy krawędziach szczytowych. Przy dłuższych dachach stosuje się jeszcze pośrednie zwody połaciowe.
Tutaj każdy wspornik może być obciążony parciem substratu zalegającego na połaci. Jak widać na rys. 4, skręt płaskownika w dolnej części może przejąć znaczne obciążenia, natomiast w dalszej części wspornik prawie nie jest on obciążony, ponieważ powierzchnia oporu jest równa grubości piaskownika, tj. 4 mm.

Trawa na zielonym dachu musi być koszona w miarę jej wzrostu. Wysokość wsporników 12 cm powyżej powierzchni sprawia, że zwody są zawsze widoczne.

4. Połączenia wyrównawcze

Na zielonym dachu zgodnie z rys. 2 są cztery wsporniki stalowe z ceowników 100 mm, po dwa z każdej strony pomostu wypoczynkowego. Stanowią one podpory skrajne pomostu. Fakt zastosowania elementów stalowych zmusza do wykonania połączeń wyrównawczych z instalacją odgromową, tj. do zwodów. Należy to wykonać po każdej stronie pomostu.


Rys. 5. Połączenia wyrównawcze

Problem ten przedstawia rys. 5. Do wykonania połączeń wyrównawczych potrzebne są po trzy złączki odgromowe (dostępne w handlu) i drut miedziany Ø 8 mm. Po każdej stronie pomostu dwie podpory stalowe są połączone drutem równolegle do okapu, dalej drut jest odgięty pod kątem 90° i skierowany do zwodu okapowego. Złączki są zainstalowane powyżej dachu zielonego (ale poniżej poziomu pomostu). Od złączek drut jest ułożony poniżej trawnika z rolki, tj. w substracie. W ten sposób można bezpiecznie kosić rosnącą trawę.

Opracował: Edmund Ratajczak
Pracownia „Expronad”


CZYTAJ WIĘCEJ

Substrat na dachy zielone
Błędy na zielonych dachach
Specjalistyczne kruszywa na zielone dachy

---